Medische informatie

Op internet is allerlei informatie over medische aandoeningen te vinden, maar deze is niet altijd even correct. Uiteraard kan u altijd bij uw huisarts terecht om deze informatie te bespreken. Wilt u zelf iets opzoeken over bepaalde aandoeningen of tips over hoe u zelf kleine problemen kan aanpakken, dan kan u hier duidelijke en juiste informatie vinden:

• De site van het Belgische centrum voor evidence-based medicine: https://www.gezondheidenwetenschap.be/
• De site van het Nederlandse huisartsengenootschap (NHG):  www.thuisarts.nl
• Websites van ziekenhuizen bevatten ook correcte informatie, maar vaak is deze heel specifiek.

RSV-vaccinaties (09/09/2024)

Het Respiratoir Syncytieel Virus is een zeer besmettelijke virusinfectie. Het geeft symptomen als hoesten, loopneus, koorts, hoofdpijn, keelpijn en kan leiden tot een zware longontsteking met nood aan beademing. Dit was al goed bekend bij baby's en kleine kinderen, maar door de massale testings in de covidperiode werd duidelijk dat dit virus ook voor oudere mensen ernstige infecties kan geven.

Sinds dit jaar zijn er enkele mogelijkheden tot bescherming (vaccinatie) tegen RSV op de markt:

• Voor 60+ers: vaccinatie met arexvy of abrysvo
  
  • kost om en bij de 200€; niet terugbetaald
    
  • momenteel minstens 2 jaar bescherming aangetoond, waarschijnlijk langer (studies lopen nog)
• Voor zwangere vrouwen: vaccinatie met abrysvo om zo via de baarmoeder antistoffen aan de baby te geven
  • kostprijs ongeveer 200€, niet terugbetaald
• Voor baby's: inenting met beyfortus (een monoclonaal antilichaam) in oktober
  • kostprijs 750€
  • terugbetaald voor baby's geboren vanaf 1 april 2024 (arts moet eerst een aanvraag doen)
  • werkt voor dat RSVseizoen (maximaal 6 maanden)

Mazelen (update 19/06/2024)

Er zijn steeds meer besmettingen met mazelen. We krijgen hierover regelmatig wat vragen.

Wat zijn de mazelen?
Mazelen zijn een zeer besmettelijke ziekte waarvan de symptomen variëren: een lopende neus, verkoudheid, (hoge) koorts, diarree, rode of waterige ogen, een oogontsteking en de typische rode vlekken in het gezicht, die zich verspreiden over het lichaam en kunnen samenvloeien. Hoewel mazelen een kinderziekte worden genoemd, kunnen ook volwassenen ziek worden.
Het mazelenvirus zit in de neus, mond en keel en wordt overgedragen bij het hoesten of praten via speekseldruppeltjes in de lucht. Soms wordt het overgedragen via besmette voorwerpen of oppervlakken, denk maar aan een eenvoudig glas of een deurknop. Besmetting is mogelijk 2 dagen vóór de eerste ziekteverschijnselen optreden tot 4 dagen ná het verschijnen van de huiduitslag. Na besmetting duurt het ongeveer 10 dagen voordat men ziek wordt.

Vaccineren?
Je kan je tegen de mazelen beschermen door je te laten vaccineren. Het vaccin bestaat uit 2 dosissen dat op de leeftijd van 12 maanden én rond 10 jaar gezet wordt. De kans is groot dat mensen die geboren zijn tussen 1970 en 1985 nooit de ziekte hebben gehad toen ze jong waren én ook niet afdoende gevaccineerd zijn. We raden dit te controleren (kijk na in boekje van kind en gezin of op oude vaccinatiekaart) en je indien nodig te laten vaccineren.

Extra informatie kan je vinden op volgende website :
-https://www.kindengezin.be/nl/thema/gezondheid-en-vaccinatie/koorts-ziekte-en-medicatie/ziek/mazelen

Wat is het verschil tussen al die coronatests? (update 01/04/2023)

Testen op covid-19 is niet meer verplicht. In de huisartsenpraktijk zal dit enkel nog gebeuren als het om medische redenen zinvol is.

De meest betrouwbare test om covid-19 op te sporen blijft de PCR-test:

• gebeurt met een diepe neuswisser door een arts of verpleegkundige
• wordt in het labo via PCR geanalyseerd (meestal na 24u resultaat)
• is zeer betrouwbaar in opsporen van corona: "vals-positief" bestaat eigenlijk niet, "vals-negatief" kan soms wel. Dus ook al is uw PCR-test negatief: als u echt suggestieve klachten heeft blijft u toch best in isolatie.

Een antigen-sneltest:

• gebeurt met een diepe neuswisser door een arts, verpleegkundige of apotheker
• wordt ter plaatse door de afnemer geanalyseerd (meestal na 15 minuten resultaat)
• is minder betrouwbaar in het uitsluiten van covid-19 dan een PCR: de kans dat uw test negatief is maar u toch corona hebt is groter. 

Een antigen-zelftest:

• gebeurt met een gewone neuswisser door de persoon zelf
• wordt ter plaatse door de afnemer geanalyseerd (meestal na 15 minuten resultaat)
• is niet altijd betrouwbaar bij klachten of een hoogrisicosituatie. Een positieve zelftest is gewoonlijk correct, een negatieve zelftest bewijst niet dat u geen covid hebt. 

Een N-antistofbepaling in het bloed:

• kan nuttig zijn om aan te tonen of je de ziekte hebt doorgemaakt (bv bij eerdere negatieve testen maar suggestieve klachten).
• kan pas ten vroegste na 2 weken worden afgenomen, betrouwbaarder na 4 weken
• deze antistoffen worden NIET aangemaakt na vaccinatie, als u deze antistoffen heeft betekent dat sowieso dat u besmet bent geweest met covid-19

Een S-antistofbepaling in het bloed:

• deze antistoffen kunnen aanwezig zijn zowel na doormaken van covid-19 als na vaccinatie tegen covid-19
• kan pas ten vroegste na 2 weken worden afgenomen, betrouwbaarder na 4 weken

Opgelet met antistofbepalingen: er zijn momenteel onvoldoende wetenschappelijke gegevens om hier conclusies aan te hangen! Daarom worden ze in praktijk slechts zelden bepaald.

• antistoffen tonen aan dat er zeker een immuunreactie is geweest (virus/vaccinatie), maar hoe hoog de antistoffen zijn geeft geen bijkomende informatie. Hoge titers betekenen niet dat u meer beschermd bent, of dat de immuunreactie recenter is geweest. Let dus op met deze antistofwaarden te interpreteren.
• de afwezigheid van antistoffen bewijst niet dat er GEEN immuunreactie is geweest. Antistoffen kunnen soms na enkele maanden al uit het bloed verdwenen zijn, maar de geheugenfunctie van ons immuunsysteem werkt veel langer en ook via andere wegen.

Vaccinaties: voor wie, wanneer,...?    (27/07/2021)  

 http://www.laatjevaccineren.be/vaccinatie-per-leeftijd-of-situatie

Er bestaan nog heel wat misverstanden en fabeltjes over vaccinaties, het nut en de gevaren ervan... In dit interessante filmpje wordt dit helder uitgelegd: https://www.youtube.com/watch?v=9ia0m-H6SWE&feature=youtu.be

Zeker in verband met het griepvaccin bestaan er nog heel wat geruchten. Het vaccin dat wordt toegediend is sinds 2017 een tetravalent vaccin. Dit bevat beide types B-stammen en heeft dus minder kans op een mismatch. (vroeger was het telkens "gokken" welke stam meest zou voorkomen, waardoor er achteraf bekeken soms een "verkeerd" vaccin op de markt was). Het klopt wel dat een griepvaccin elk jaar herhaald moet worden omdat de circulerende virusstammen elk jaar verschillen. Het effect van jaarlijks een griepvaccin laten zetten bouwt zich wel op: een vijfde vaccin zal bijvoorbeeld effectiever zijn dan een eerste. Meer informatie over het griepvaccin vind je hier: https://www.zorg-en-gezondheid.be/sites/default/files/atoms/files/2016_griep_folder_0.pdf.

Mensen met een chronische ziekte of immuunstoornis of ouder dan 65 jaar laten zich best ook vaccineren tegen de pneumococcen. Dit is een bacterie die behalve longontstekingen ook ernstige infecties (bv hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging) kan veroorzaken.

Voor de groep mensen geboren tussen 1970 en 1995 is het nuttig om te controleren of zij 2x een mazelenvaccin hebben gehad. Deze leeftijdsgroep valt namelijk in het gat tussen de ziekte doorgemaakt hebben en systematisch gevaccineerd zijn. Er zijn 2 vaccins nodig om levenslang beschermd te zijn tegen mazelen. Gewoonlijk word je hiervoor gevaccineerd rond de leeftijd van 1j en rond 10j. Hier staat meer uitleg:  https://www.laatjevaccineren.be/vaccinatie-tegen-mazelen

Mensen die meer informatie willen over vaccinaties in het kader van een (tropische) reis kunnen alvast eens gaan kijken op https://www.wanda.be/nl/a-z-index/reisconsult/. Ook over wat je best meeneemt in je reisapotheek en hoe je je kunt beschermen tegen reizigersdiarree staat hier veel nuttige informatie.

Tekenbeten en de ziekte van Lyme     (27/07/2021)

http://www.itg.be/N/Artikel/ziekte-van-lyme

http://www.itg.be/Files/docs/Reisgeneeskunde/Teken-watjezekermoetweten.pdf

De ziekte van Lyme wordt overgedragen door een tekenbeet. Een teek die besmet is met de borrelia-bacterie en die langer dan 24u op de gastheer aanwezig was kan de ziekte veroorzaken. De ziekte verloopt gewoonlijk in 3 stadia:

• "erythema chronicum migrans": een grote rode kring (>5cm, kan tot 30cm!), soms met wit centrum, die ontstaat tussen 2 weken en 2 maanden na een tekenbeet en traag verdergroeit over weken. De kring zit niet noodzakelijk op de plek van de tekenbeet en soms kunnen er meerdere kringen zijn. (Een kleinere rode plek in de eerste dagen na de tekenbeet is een allergische reactie op de beet en géén teken van de ziekte van Lyme)
• Griepachtig beeld met koorts en spierpijn/gewrichtspijn: gewoonlijk in de eerste 3 maanden na een tekenbeet
• Na 3 tot 6 maanden is er kans op ontsteking van de zenuwen (aangezichtsverlamming), gewrichten of hart

De vroege stadia zijn goed te genezen met antibiotica. Daarom heeft het geen zin om preventief antibiotica te nemen. Uiteraard is preventie van tekenbeten wel zinvol: draag lange kledij in bosrijk gebied, gebruik insectenrepellent.

Als je een teek vindt, kun je deze best met een tekenpincet zo dicht mogelijk tegen de huid vastnemen en loodrecht omhoog trekken om te verwijderen. Opgelet: niet eerst ontsmetten, niet draaien, niet de teek verdoven, niet afkrabben! Na het verwijderen ontsmet je wel de insteekplaats. (zie 2e link voor meer info)

Niet elke teek is besmet met de borrelia-bacterie. Niet elke besmette teek zal bij een tekenbeet ook de patiënt ziek maken. Daarom betekent de aanwezigheid van antistoffen in het bloed eigenlijk weinig en heeft het geen zin om deze te bepalen bij aspecifieke klachten zoals vermoeidheid. Als er geen antistoffen in het bloed aanwezig zijn en geen ECM, kan de ziekte van Lyme wel uitgesloten worden.

NB: er bestaat geen vaccin tegen de ziekte van Lyme. Er bestaat wel een vaccin tegen tekenencefalitis, maar dit is een totaal andere ziekte (die ook door teken wordt overgedragen).

PSA en screening naar prostaatkanker (27/07/2021)

https://www.gezondheidenwetenschap.be/gezondheid-in-de-media/redt-de-test-op-prostaatkanker-geen-levens

Prostaatkanker is de meest voorkomende kanker bij mannen, maar evolueert meestal erg traag en komt vaak pas op latere leeftijd (70+) voor. Dit betekent dat mannen met prostaatkanker meestal sterven door een andere reden.

Verschillende studies tonen aan dat routinematig bepalen van de PSA in het bloed geen betere overleving geeft. Integendeel: vaak zijn er meer nevenwerkingen van een overbodige behandeling: incontinentie, impotentie,...

Wanneer kan het toch nuttig zijn om de PSA in het bloed te bepalen?

- in de opvolging van een gekende prostaatkanker (kijken of behandeling effectief is en of de kanker niet terugkeert)

- als screening als u een eerstegraadsverwant (vader of broer) hebt die prostaatkanker heeft op jongere leeftijd (minder dan 65j)

- in de diagnose en opvolging van een acute prostaatontsteking

- indien op individuele basis toch beslist wordt om te screenen lijkt het een consensus om de PSA enkel te bepalen op jongere leeftijd en met langere tussenpozes (bv op 50j, 55j, 60j en 65j), en dit enkel indien de patiënt geïnformeerd is over de gevolgen van een screening en eventuele behandeling van een prostaatkanker.

Correct antibioticagebruik    (27/07/2021)

http://www.gebruikantibioticacorrect.be

Antibiotica kunnen in bepaalde gevallen zeker nuttig zijn, maar vaak worden ze te snel of ten onrechte gebruikt. Hier zijn 2 grote risico's aan verbonden:

• nevenwerkingen voor de patiënt die de antibiotica neemt: buikpijn, diarree, vaginale infecties, allergische reacties die ernstig kunnen zijn
• resistentie: bacteriën ontwikkelen weerstand tegen antibiotica, waardoor het kan zijn dat antibiotica niet meer zullen werken wanneer het écht nodig is (bijvoorbeeld bij hersenvliesontsteking, longontsteking,...), en dit niet enkel bij u maar bij iedereen.

Trouwens, een gewone "verkoudheid" of "hoest" duurt vaak langer dan mensen inschatten, zonder dat dit daarom wil zeggen dat de ziekte erger geworden is. Dit kan soms makkelijk 5-10 dagen duren. Antibiotica gaan u niet sneller genezen, want de ziekteverwekkers zijn bijna altijd virussen.

Wat helpt wel om sneller te genezen? Je eigen immuunsysteem alle kansen geven om de infectie te overwinnen: voldoende (nacht)rust, veel water drinken, voldoende vitamine C (groenten en fruit) en  vitamine D (zonlicht). 

Ook andere medicatie zoals hoestsiroop, neusdruppels, paracetamol (dafalgan) zorgt er niet voor dat je sneller geneest. Je kan er soms wel je klachten mee verlichten.